แถลงข่าวเปิดตัวการแสดงโขนสุดยิ่งใหญ่แห่งปี ตอน “สัตยาพาลี” การเสียสัตย์ของพาลีนำพาเข้าสู่เรื่องราวมากมาย ร่วมสืบสานโขนมรดกของชาติ...เปิดการแสดง 6 พฤศจิกายน – 8 ธันวาคม 2568 ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย

วันที่ 4 กันยายน 2568 เวลา 14.00 น. มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง แถลงข่าวเปิดตัว การแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ เรื่องรามเกียรติ์ ตอน “สัตยาพาลี” ณ โรงละคร สำนักพระราชวัง สนามเสือป่า เขตดุสิต โดยมีคณะกรรมการมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ และคณะอนุกรรมการด้านต่างๆ รวมถึงผู้ให้การสนับสนุนการจัดงานร่วมงานแถลงข่าว 

นางนฤมล ล้อมทอง กรรมการมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ กล่าวถึงพระมหากรุณาธิคุณที่มีต่อโขน นาฏกรรมคู่แผ่นดินไทย ว่า สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อโขน ทรงทำให้โขนได้รับการยกย่องจากองค์การเพื่อการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติหรือยูเนสโก (UNESCO) ในปี 2561 ว่าเป็น ‘มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมวลมนุษยชาติ’ ซึ่งถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของไทยรายการแรกที่ได้รับการขึ้นทะเบียน ซึ่งการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ในปีนี้ จัดขึ้นเป็นปีที่ 18 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อศิลปวัฒนธรรมของชาติ ด้วยพระองค์ได้พระราชทานพระราชเสาวนีย์ และแนวพระราชดำริด้านการอนุรักษ์และสืบสานศิลปวัฒนธรรม ศิลปกรรม งานหัตถศิลป์ หัตถกรรม มาอย่างยาวนาน เป็นพระราชกรณียกิจที่สำคัญเคียงข้างพระบาทสมเด็จพระบรม ชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

ในรัชกาลปัจจุบัน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ได้ทรงสืบสาน รักษา และต่อยอด พระราชปณิธานของพระบรมชนกนาถและพระบรมราชชนนี ด้วยทรงส่งเสริมและสนับสนุนการแสดงโขนอย่างเอาพระทัยใส่ทุกมิติ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานด้านการจัดการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ โดยมี พล.อ.อ.สถิตย์พงษ์ สุขวิมล ราชเลขานุการในพระองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เป็นประธานกรรมการอำนวยการโขนฯ พ.ท.สมชาย กาญจนมณี รองเลขาธิการพระราชวัง เป็นประธานกรรมการดำเนินงานโขนฯ นายพิธาน เหี้ยมโท้ เป็นประธานอนุกรรมการด้านการจัดแสดง  พันตำรวจเอก ณรัชต์ เศวตนันทน์ เป็นประธานอนุกรรมการด้านการประชาสัมพันธ์  พลอากาศตรีหญิง คุณหญิงสุชาดา วรทรัชต์ เป็นประธานอนุกรรมการด้านการแพทย์ พลอากาศตรี จักรพงษ์ หอมไกรลาศ เป็นประธานอนุกรรมการด้านการสนับสนุน เป็นต้น ซึ่งทุกท่านล้วนเป็นแรงสำคัญในการสนับสนุนการดำเนินงานโขนฯ มาอย่างต่อเนื่องตลอดโครงการ

ด้านนายประสพ เรียงเงิน ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวถึง  การสนับสนุนการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ และความสำคัญของการเผยแพร่ศิลปะการแสดง “โขน” มรดกทางวัฒนธรรมของชาติว่า ทุกวันนี้โขนได้รับความนิยม จากผู้ชมทุก เพศทุกวัย ซึ่งในแต่ละปีมีนักแสดงโขนที่เป็นคนรุ่นใหม่สนใจเข้าร่วมคัดเลือกนักแสดง ตัวพระ ตัวนาง ตัวยักษ์ ตัวลิง เป็นจำนวนมากขึ้นทุกปี ส่วนผู้ชมนั้นส่วนใหญ่ก็จะเป็นเยาวชนคนรุ่นใหม่ที่พาเพื่อนและครอบครัวชมโขนกันมากขึ้น

นายประเมษฐ์ บุณยะชัย ศิลปินแห่งชาติ ผู้ประพันธ์บท กล่าวถึงการจัดทำบท และคำพากย์ เจรจา การแสดงโขนในปีนี้ว่า ในแต่ละปีของการแสดงนั้น โดยเฉพาะบทประพันธ์คณะกรรมการทุกท่านได้ร่วมกันคัดสรรอย่างเต็มที่เพื่อให้ผู้ชมได้รับชมอย่างมีอรรถรส โดยได้นำบทราชสวัสดิ์ที่ทรงสอนข้าราชบริพารนำมาสอดแทรกลงในบทการแสดง เพื่อให้ทุกคนยึดมั่นในการปฏิบัติหน้าที่

รองศาสตราจารย์ ดร.ศุภชัย จันทร์สุวรรณ์ ศิลปินแห่งชาติ ในฐานะผู้กำกับการแสดง กล่าวถึงความพิเศษและภาพรวมของการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ตอน “สัตยาพาลี” สิ่งแรกต้องคิดว่าจะทำอย่างไรให้มีการนำ ศิลปะชั้นสูงมาผสมผสานให้คนดูได้คล้อยตามไปด้วย ซึ่งปีนี้ได้รับโจทย์การแสดง เน้นเรื่องความกตัญญู ความซื่อสัตย์ ความจงรักภักดี ซึ่งปีนี้ผู้ชมจะได้เห็นความแตกต่างของขบวนการรบของทั้งสองฝ่าย เป็นต้น  

นายสุดสาคร ชายเสม ศิลปินแห่งชาติ ผู้ออกแบบฉากและอุปกรณ์ประกอบฉาก ประกอบการแสดง กล่าวถึงความพิเศษของการแสดงในครั้งนี้ว่า รูปแบบศิลปกรรมที่ใช้ในโขนหลวง จะนำศิลปกรรมชั้นสูงมาทำเครื่องประกอบฉาก โดยเฉพาะ ตอน สัตยพาลี เป็นตอนที่สนุกมาก น่าสนใจ เช่น วิมานของพระอิศวร ต่อเนื่องไปจนถึงการได้เห็นช้างทรงของทศกัณฐ์ที่ทรงเครื่องได้อย่างสวยงาม และราชรถของพระราม พระลักษมณ์ ที่มีความงดงาม นอกจากนี้ยังมีอีกหลายฉากที่มีความอลังการตระการตา  

ปิดท้ายด้วย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุรัตน์ จงดา อนุกรรมการด้านการแสดง กล่าวถึง พัสตราภรณ์และการออกแบบการแต่งกายโขน ซึ่งได้พัฒนาเครื่องแต่งกายด้วยความประณีตและมีความวิจิตรงดงามมากยิ่งขึ้นทุกปี แต่ละปีต้องสร้างเครื่องแต่งกายใหม่เพิ่มตามตัวละคร ตั้งแต่มีการแสดงโขนในช่วง 20 ปี ที่ผ่านมานี้ มีอาชีพที่เกี่ยวกับการจัดสร้างเครื่องแต่งกายโขนเพิ่มขึ้นทุกปี เพราะใช้ในการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ อย่างต่อเนื่อง 

สำหรับการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ เรื่องรามเกียรติ์ ตอน “สัตยาพาลี” จับตอนตั้งแต่ทศกัณฐ์แปลงกายเป็นปูยักษ์หมายทำลายพิธีโสกันต์องคตกุมาร แต่พาลีผู้ได้พรจากพระอิศวรปราบได้ ต่อมาเกิดเหตุการณ์ทรพีบุตรทรพาโอหังไม่กตัญญูจนถูกพาลีฆ่าตายในถ้ำ และทำให้พาลีกับสุครีพ น้องชายเข้าใจผิดแตกกัน สุครีพจึงไปพึ่งพระรามและร่วมต่อสู้จนพาลีต้องยอมมรณภาพโดยฝากฝังบ้านเมืองไว้กับพระราม เรื่องราวดำเนินต่อด้วยทศกัณฐ์ให้นางมณโฑหุงน้ำทิพย์ชุบชีวิตพลยักษ์ แต่พระรามส่งหนุมานและเหล่าวานรไปทำลายพิธีได้สำเร็จ ก่อนที่กองทัพอธรรมจะพ่ายแพ้และทศกัณฐ์ต้องล่าถอย เรื่องราวความสนุกจะเป็นอย่างไรต่อไปนั้น ติดตามรับชมได้ในการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ตอน “สัตยาพาลี”ที่จะให้ความบันเทิงครบทุกอรรถรส และได้ข้อคิดเรื่องการรักษาสัจจะ ความกตัญญู ความซื่อสัตย์ เป็นต้น

สำหรับการแสดงที่นำมาจัดแสดงในวันแถลงข่าวนี้ นำมาจัดแสดง 2 ตอน ตอน “องคตกุมารลงสรง” จับตอนจาก เมื่อพระกุมารองคตเจริญวัย พญาพาลีจึงสั่งให้จัดพิธีโสกันต์พระกุมารองคตตามราชประเพณี ชมความงดงามของขบวนแห่องคตกุมารเพื่อลงสรง ก่อนจะเข้าปะรำพิธีโสกันต์ การแสดงขบวนลงสรงชุดนี้ ถือเป็นการแสดงครั้งแรก เนื่องจากยังไม่เคยประดิษฐ์ขึ้นมาก่อนในการแสดงโขนครั้งใด และตอน “พาลีรบสุครีพ”  

นอกจากการแสดงที่วิจิตรงดงามที่แสดงโดยนักแสดงเยาวชนรุ่นใหม่ ผู้ชมจะได้รับฟังการบรรเลงดนตรีและขับร้องเพลงไทยอันไพเราะ รับชมความวิจิตรของเครื่องแต่งกายอันประณีต พบกับความพิเศษของสุดยอดฉากการแสดงที่ยิ่งใหญ่ตระการตาของ “สัตยาพาลี” ที่จัดสร้างขึ้นเพื่อการแสดงโขนที่ยิ่งใหญ่แห่งปี นับเป็นความโชคดีของคนไทยและประเทศไทย ที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ทรงส่งเสริมและสนับสนุนการแสดงโขนอย่างเอาพระทัยใส่ทุกมิติ เป็นการธำรงนาฏศิลป์ อันทรงคุณค่าของชาติให้สืบทอดอยู่อีกนานเท่านาน เปิดจำหน่ายบัตรแล้ววันนี้ที่ไทยทิคเก็ตเมเจอร์  โทร. 0-2262-3456 www.thaiticketmajor.com บัตรราคา 2,000 บาท, 1,800 บาท, 1,000 บาท, 800 บาท และ 600 บาท (รอบนักเรียน ราคา 200 บาท)